Ebook: Ανορθολογισμός και ψευδοεπιστήμη. Ένα μάθημα για τον πολίτη του καιρού μας

εμέλιο της επιστημονικής προσέγγισης αποτελεί η αρχή πως η γνώση τελεί υπό αίρεση και πως οι θεωρίες μπορεί να τροποποιηθούν υπό το φως νέων δεδομένων. Τούτη η συνειδητοποίηση δημιουργεί σύγχυση στο ευρύ κοινό και προκαλεί δυσπιστία απέναντι στην επιστήμη, ειδικά σ’ εκείνους που επιδεικνύουν μικρή ανεκτικότητα στην αμφιβολία που είναι σύμφυτη με την αναζήτηση της γνώσης. Ως συνέπεια, πολλοί συμπολίτες μας οδηγούνται στην αγκαλιά ψευδοεπιστημονικών δοξασιών και ευφάνταστων θεωριών συνωμοσίας, φαινόμενο που απειλεί όχι μόνο τη δημόσια υγεία αλλά και την ίδια τη συνοχή των κοινωνιών μας. Τα παραπάνω καταδεικνύουν την κρίσιμη ανάγκη καλλιέργειας του επιστημονικού εγγραμματισμού και της κριτικής σκέψης, καθώς και της ανάπτυξης δεξιοτήτων διαχείρισης των λογικών και γνωστικών μεροληψιών στις οποίες όλοι μας υποπίπτουμε.

Στο μάθημα θα εξετάσουμε πώς λειτουργεί η επιστήμη και θα συζητήσουμε για την ηθική της αξία ως πολύτιμο οδηγό ζωής. Θα διερωτηθούμε πόσο ορθολογικοί, τελικά, είμαστε και θα αναφερθούμε σε γνωστικές μεροληψίες στις οποίες υποπίπτουμε όταν καλούμαστε να λάβουμε κρίσιμες αποφάσεις υπό συνθήκες αβεβαιότητας. Θα εκπαιδευτούμε να αναγνωρίζουμε τις λογικές πλάνες στη συλλογιστική και τα επιχειρήματά μας. Θα αποσαφηνίσουμε παρανοήσεις σχετικά με τη θεωρία της εξέλιξης και θα διερευνήσουμε το φαινόμενο του σκεπτικισμού απέναντι στα εμβόλια. Επιπλέον, θα αναρωτηθούμε γιατί οι άνθρωποι πιστεύουμε σε παράξενες θεωρίες συνωμοσίας και θα μάθουμε να αναγνωρίζουμε και να αποφεύγουμε τις ψευδείς ειδήσεις. Τέλος, θα αναφερθούμε σε τρανά παραδείγματα ψευδοεπιστημονικών δοξασιών, όπως η αστρολογία και η κβαντική ψευδοεπιστήμη.