Ebook: Anadolu Uygarlıkları - Görsel Anadolu Tarihi Ansiklopedisi 1.Cilt

önsöz
6 ciltliik bir takım halinde ortaya konan "Anadolu Uygarlıkları Ansiklopedisi" yurdumuzun geçmiş dönemlerini Tarih Öncesi Çağlardan günümüze değin incelemektedir, 2000'i aşkın fotoğraf, plan, harita ve çizgi resimden oluşan bu yararlı eser Anadolu tarihinin siyasal dönemlerini anlattığı ölçüde onun Sanat, Edebiyat, Müspet llim, Hukuk, Ekonomi, Mitoloji ve Sosyal Yaşam konularını da ele almaktadır. Böylece bu eser Türkiye Tarihi'nin bütün dönemlerini bir arada toplu ve oldukça geniş kapsamlı olarak tanıtan ilk Türkçe yayın olmak nedeniyle büyük bir önem taşımaktadır. Eser aydınlara olduğu gibi uzmanlara da yararlı bir niteliktedir.
Yazar kadrosu daha çok Istanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi öğretim üyelerinden olmak üzere, Istanbullu bilim adamlarından oluşmaktadır. Çok değerli 18 bilim adamınin bir heyet halinde ve güzel bir uyum içinde çalışarak kisa sürede bu denli başarılı bir eser ortaya koymaları övgü ile anılmaya değerdir. Bu nedenle Yayın Yönetmeni Mustafa Eren'i ve bilim heyetini candan kutlamak gerektir
Anadolu uygarlıklarının Dünya Tarihi içinde çok müstesna bir yeri vardır. Yurdumuz topraklar gerçekten Prehistoria döneminde olduğu oranda tarihi dönemierde de dünyanın çok önemli olaylarına ve kültür hareketlerine sahne olmuştur.
M.Ö. yedinci, altınci ve beşinci binlerde gelişen Çatalhöyük yerleşmesi insanın yerleşik bir yaşama ulaştıktan sonra meydana getirdiği ilk iskân merkezlerinden biri ve onların en yüksek kültür düzeyindeki örneğidir. Konya yöresindeki bu yerleşmede evlerin duvarları renkli resimlerle ve kabartmalarla süslü idi, Çatalhöyüklüler tarıma başlamışlar ve birçok hayvanları ehlileştirmişlerdi, obsidien'den yapılmış aynaları, mülkiyet hakkını simgeleyen mühürleri ile o çağ için gerçekten öncü durumda idiler.
Hititler M.Ö.1800-1200 tarihlerinde özgün ve ilginç bir uygarlık yaratmışlar, onların ardından Geç Hitit beylikleri ve Urartular Helenler ve Etrüskler üzerinde büyük etkilerde bulunmuşlardır. Yunanistan'da Attika ve özellikle Korinth sanatı Geç Hitit ve Urartu modellerini örnek almışlar Yunan dini ve mitolojisi de büyük ölçüde Hitit kaynaklarından esinlenmişlerdir. Dünyada ilk kez hür düşünce ve müspet ilim M.Ö.6.yüzyılın ilk yarısında Batı Anadolu'da lon kentlerinde ortaya çıkmış Kariali Hexamyes'in oğlu olan Thales tarihte ilk defa olmak üzere M.Ö 28 Mayıs 585'te olagelen tam güneş tutulmasını önceden hesaplamıştır. Batı Anadolu bu dönemde dünyanın en parlak ilim, sanat ve kültür merkezi idi,Anadolu efsaneler diyarıdır, Bütün önemli ve ünlü efsaneler Anadolu ile ilgilidir. Başta Homeros'un Troia savaşlar efsanesi olmak üzere, Fryg Kralı Midas (M.Ö. 725-690 ), Lydia Kralı Kroisos (M.Ö. 560-546 ) efsaneleşmiş kişilerdir. Batı ülkelerinde okutulan mitolojinin geri kalan kahramanlarının da çoğu, ya Anadoluludur ya da Anadolu ile ilgilidir.
Hellenistik çağda (M.0. 300-30 ) Anadolu yeniden dünyanın en parlak uygarlıklarının geliştiği bir ülkedir. Büyük İskender'in şarkı fethetmesi ile doğu ve batı kültürleri birbirlerini karşılklı etkileyerek Pergamon, Ephesos, Priene, Miletos, Didyma gibi tarihin ilk mamur kentleri Bati Anadolu'da oluşmuştur. Bugün bu kentlerin örenleri dünyanın en değerli kültür varlıkları arasında yer alırlar. Bu kentlerde gelişen sanat Roma mimarlığına ve heykel sanatına büyük ölçüde etkili olmuştur. Romalılar çağında Batı Anadolu kentleri her alanda Roma ile yarışacak nitelikte idiler.
Bizans sanatı doğuşunu büyük ölçüde Anadolu kentlerinde gelişen Mimarlık, Heykel ve Resim sanatlarına borçludur
Selçuklular döneminde Anadolu yine doğu ve batı arasında bir köprü ödevini görmüş, ilmin ve ticaretin gelişmesine sahne olmuştur.Selçukluların Medreseleri, Hastaneleri, Rasathaneleri ve özellikle Kervansaraylan ile Köprüleri dünya sanatının göz alıcı ve ilginç eserleri olarak beğeni kazanmaktadırlar.
Osmanlılar yeryüzünün çok güçlü imparatorluklarından birini kurmuşlar, özellikle mimarlıkta başarılı olmuşlardır. Sinan merkezi kubbe tipini geliştirerek dünyanın en büyük mimarlan arasına girmek mazhariyetine ulaşmıştır.
Anadolu bugün Atatürk Türkiyesinde yeniden doğu ve bati arasında birleştirici durumunda
olup biz Türkler bu iki kültür dünyasının karşılaşmasından yeni ve başarılı bir sentez kurmak şansına sahip bulunmaktayız.
Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal