Ebook: ΕΘΙΜΑ ΤΑΦΗΣ ΣΤΟ ΑΡΧΑΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΣΜΟ

Η διάταξη που υιοθετήσαμε για το βιβλίο είναι τέτοια που, όπως ελπίζουμε, παρουσιάζει τις μαρτυρίες με τον πιο εύχρηστο τρόπο. Ένα σημαντικό μέρος αφιερώθηκε στα ταφικά έθιμα της Αθήνας και της Αττικής. Αυτό έγινε επειδή τα Αττικά νεκροταφεία είναι τα πιο γνωστά και καλλίτερα δημοσιευμένα σε όλες τις περιόδους και όλες οι σχετικές παραστάσεις αγγείων προέρχονται από την Αθήνα, η δε λογοτεχνική μαρτυρία ασχολείται κυρίως με την Αθήνα. Η συνεκτικότητα αυτής της περιγραφής θα είχε αποδυναμωθεί σοβαρά αν είχαν εξεταστεί μαζί της οι πολύ διαφορετικές και λιγότερο πλήρεις μαρτυρίες από την υπόλοιπη Ελλάδα. Αυτό, ωστόσο, είχε ως συνέπεια στα πρώτα κεφάλαια να κυριαρχούν μάλλον οι αρχαιολογικές μαρτυρίες. Ο μη ειδικός αναγνώστης μπορεί να αρχίσει να αναγνωρίζει την Αθήνα των ιστορικών, των ποιητών και των γνωστών έργων τέχνης μόνο με τα κεφάλαια της Αρχαϊκής και Κλασικής περιόδου. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου οι μαρτυρίες από την Ελλάδα, εκτός της Αττικής, εξετάζονται περισσότερο με βάση το αντικείμενο παρά την περίοδο και πάντοτε με περιληπτική αναφορά στην Αττική. Εδώ είναι δυνατό να δει κανείς από ευρύτερη οπτική γωνία μερικά στοιχεία του αντικειμένου, όπως τις προσφορές στους τάφους, την τέχνη, τα επιτύμβια και τα ιστορικά προβλήματα. (...) Τοπογραφικά έχουμε περιοριστεί στο Αιγαίο και κατ' επιλογήν στα πιο απομακρυσμένα βασίλεια του Ελληνιστικού κόσμου. Η Ελλάς εκτός της Αττικής αντιμετωπίζεται λιγότερο λεπτομερειακά απ' ό,τι η Αθήνα, ενώ οι Ελληνικές αποικίες περιληπτικά και πάντα σε σύγκριση με τα έθιμα της πατρικής γης. Οι Σημειώσεις είναι κυρίως βιβλιογραφικές και συμπληρώνονται από ένα Επίλεκτο Γεωγραφικό Λεξικό νεκροταφείων εκτός Αττικής. Το α' μέρος του βιβλίου οφείλεται κυρίως στην Dr. Kurtz. Μια πιο λεπτομερής έκθεση μερικών θεμάτων θα δημοσιευτεί στη μελέτη της για τις λευκές ληκύθους από την Αθήνα. Το β' μέρος του βιβλίου οφείλεται κατά κύριο λόγο στον κύριο Boardman, αλλά υπήρξε ευρεία συνεργασία στην τελική προετοιμασία όλων των κεφαλαίων. Το θέμα είναι απέραντο και απαιτεί τώρα ποικίλες ειδικές μελέτες. Ελπίζουμε ότι δείξαμε πόσο διαφωτιστικό μπορεί να είναι. Ελπίζουμε, επίσης, ότι οι ανασκαφείς θα καταπιαστούν με τα νεκροταφεία αντιμετωπίζοντάς τα ως κάτι παραπάνω από οστά, αγγεία και κοσμήματα: τα κύρια εμπόδια αυτής της μελέτης ήταν η μη ολοκληρωμένη ανασκαφή και η ατελής δημοσίευση