Ebook: Barok - Architectuur, Beeldhouwkunst, Schilderkunst

Barokke architectuur en de andere beeldende
kunsten ten tijde van de Barok, die ongeveer
van 1600 tot 1770 duurde, waren
instrumenten voor de enscenering van het
grote wereldtoneel. De eerste akte speelde
zich af in Rome, waarvandaan de barokke
kunst haar invloed uitoefende over de rest
van Europa. Ging het de pausen als
belangrijkste opdrachtgevers van de barokke
kunst behalve om de verheerlijking van
zichzelf ook om de verheerlijking van God en
het uitdragen van de contrareformatorische
gcloofspropaganda, de enscenering van het
schouwspel van godgelijke ontplooiing van
macht en pracht aan het hof van de
‘Zonnekoning’ Lodewijk XIV was een tot
symbool verheven demonstratie van een
centralistisch ordeningsidee. Vanuit het hof
der hoven wilde men de overige regio’s van
Frankrijk en andere landen de positie
toekennen die bij hen paste en zin voor
ordening en ondergeschiktheid bijbrengen.
Versailles werd het onbereikbare voorbeeld
en model van vele Europese hoven die in de
tweede helft van de 17e en in de 18e eeuw
centra van macht en cultuur waren. Het is
veelzeggend dat daar ook Frans werd
gesproken.

Naast de —contrareformatorische- katho-
lieke landen en regio's en de Europese hoven
als de eigenlijke bolwerken van harokke
kunst en cultuur wordt in dit boek tevens het
protestantse burgerdom als cultuurdrager
belicht. Aan de hand van de Nederlandse
schilderkunst van de 17e eeuw, die een
spiegel van de burgerlijk-Nederlandse
leefwereld is, wordt duidelijk hoe religieuze
aspecten in de morele aspecten van het
dagelijks leven werden vertaald.

Terwijl de weergave van de schilderkunst in
dit boek zich geheel en al tot de 17e eeuw
beperkt, wordt de ontwikkeling van de
architectuur en beeldhouwkunst tot aan de
late Barok en het Rococo gevolgd, zonder dat
daarbij scherpe grenzen tussen de perioden
worden getrokken. Nog voordat het Ancien
Régime door de Franse Revolutie van het
toneel werd weggevaagd, waren de lichten
van de schitterende barokke kunstfeesten
bijna overal in Europa gedoofd. Het grote
gebaar en het pathos van de barokke kunst
hadden zichzelf uitgeput en plaatsgemaakt
voor verlichte tendensen.