Ebook: Χρήσεις και καταχρήσεις της βιολογίας: Μια ανθρωπολογική κριτική της κοινωνιοβιολογίας

Marshall Sahlins

Χρήσεις και καταχρήσεις της βιολογίας

μτφρ. Κώστας Κουρεμένος εκδ. «Αλεξάνδρεια», σελ. 160

Αμέσως μετά τη δυναμική είσοδο των κοινωνιοβιολογικών ιδεών στην επιστημονική σκέψη, κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1970, σχηματίστηκαν στη διεθνή επιστημονική κοινότητα δύο «πυρήνες» αντίστασης.

Ο πρώτος πυρήνας αποτελούνταν από αριστερούς βιολόγους, ενώ ο δεύτερος από κοινωνικούς ανθρωπολόγους. Ενας από τους πιο επιφανείς εκπροσώπους της δεύτερης ομάδας είναι ο Αμερικανός ανθρωπολόγος Μάρσαλ Σάλινς.

Σε αυτό το καλοσχεδιασμένο βιβλίο πολεμικής, ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι κάθε αναλογία ή ισομορφισμός των ανθρώπινων κοινωνιών-πολιτισμών με το ζωικό βασίλειο είναι ολότελα αυθαίρετος. Ο ίδιος συνοψίζει τη θέση του ως εξής: «Ενώ η βιολογία είναι μια απολύτως αναγκαία συνθήκη για τον πολιτισμό, είναι επίσης απολύτως ανεπαρκής».

Για έναν ανθρωπολόγο, όπως ο Σάλινς, η ποικιλία των ανθρώπινων πολιτισμών είναι τόσο μεγάλη ώστε αποκλείεται να εξηγηθεί από τη δήθεν «ενιαία» και «αμετάβλητη» βιολογική βάση του είδους μας. Αντίθετα με ό,τι υποστηρίζουν οι κοινωνιοβιολόγοι, τα πολιτισμικά φαινόμενα, ως έκφραση της ανθρώπινης κοινωνικότητας και, ειδικότερα, των γλωσσικών-συμβολικών ικανοτήτων μας είναι άλλης τάξεως φαινόμενα, και διαφέρουν θεμελιωδώς από τη βιολογία μας. Εξαιρετική και η πολυσέλιδη εισαγωγή της Αλεξάνδρας Μπακαλάκη στην ελληνική έκδοση.